Śmiech morderców Breivik i inni – K. Theweleit

Oglądając relacje z sali sądowej, na której odbywają się procesy osób oskarżonych o najcięższe zbrodnie, na ich twarzach nie widzimy skruchy. Widnieje na nich szeroki uśmiech samozadowolenia, pewności i niejednokrotnie możemy usłyszeć głośny śmiech. Śmiech morderców Breivik i inni* to książka poruszająca zagadnienia związane z psychologią zbrodni, jaką jest ludobójstwo oraz buduje osie symetrii pomiędzy, wydawać by się mogło skrajnie różnymi, przypadkami z całego świata, na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat.

Klaus Theweleit w swojej książce porusza tematy, które dla wielu z nas są już historią – zbrodnie hitlerowców oraz poczynania Pol Pota w Kambodży (więcej o Pol Pocie możecie przeczytać w ostatnio recenzowanej przeze mnie książce Pol Pot Pola śmierci). Jednak nie zatrzymuje się na tym. Analizuje także najnowsze wydarzenia, w tym zamachy w Indonezji, ludobójstwo w Rwandzie i Srebrenicy, wydarzenia z Guantanamo i Paryża… 

Wydawać by się mogło, że wszystkie te wydarzenia znacznie różnią się od siebie, a mordercami kierowały odmienne pobudki, bo co może łączyć zagorzałego antyislamistę i antyfeministę z działaniami dżihadystów? Jak się okazuje, wiele z ich zachowań ma cechy wspólne. Autor dogłębnie analizuje zachowania zarówno pojedynczych morderców (jak Breivik), jak i osób działających grupowo (zbrodnie w Srebrenicy, Rwandzie).

Śmiech morderców … porusza bardzo trudny temat, a autor dosadnie go przedstawia. Nie owija w bawełnę, przytacza dokładne cytaty i wypowiedzi zarówno osób, które przeżyły ataki, jak i ich oprawców, które są niezwykle szokujące. Część fragmentów nie jest z pewnością przeznaczona dla osób o słabych nerwach. W publikacji znajduje się wiele fragmentów różnego rodzaju dokumentów, a także opracowań psychologicznych. Przytoczona została między innymi mowa obronna Andersa Breivika, w której przedstawia swoje racje i twierdzi, że to co zrobił na wyspie Utoya było działaniem prewencyjnym…

Książka Śmiech morderców… to kolejna mocna książka, którą mogę polecić osobom o silnych nerwach. Jak wspomniałam, autor przytacza wypowiedzi i relacje bez ich łagodzenia. Nie ma zbędnych komentarzy, jednak warto zwrócić uwagę na język wypowiedzi Theweleita, który podkreśla wyjątkowość tej tematyki.

*pełny tytuł książki brzmi Śmiech morderców Breivik i inni Psychogram przyjemności zabijania a podtytuł Zanim SS siegnęło po władzę, nawet Himmler był zwykłym „Templariuszem”. Breivik: niezrzeszony esesman

Za udostępniony egzemplarz dziękuję Wydawnictwu PWN